Iulian Ciocan (52), een Moldavische schrijver en journalist, betreedt ons taalgebied met de vertaling van Hartenvrouw, een hilarische allegorie van 2018. In eigen land heeft hij al talloze verhalen gepubliceerd. Zijn thema's zijn de mestvaalt van de politiek en de penibele situatie in de uithoek van Europa waar niemand zich om bekommert.
De samenvatting van Hartenvrouw zit vol spoiler alerts. Het is bijna onmogelijk om iets over het boek te zeggen, omdat de plot zo dwingend is. Toch dit: het personage dat de helft van het boek in het centrum van de aandacht staat, is Nistor Polobok, een geldwolf, een hoerenloper, een graaier zonder geweten, die een prachtig kasteel bewoont in een voor de rest straatarme stad, Chisinau, de hoofdstad van Moldavië.
De realistische ondertoon van het verhaal is de gewetenloosheid van Polobok, een personage dat iedereen herkent die weleens in die hoek van Europa is geweest. Op een dag blijft zijn rechtervoet achter een verzakking in he…Lees verder
Iulian Ciocan (52), een Moldavische schrijver en journalist, betreedt ons taalgebied met de vertaling van Hartenvrouw, een hilarische allegorie van 2018. In eigen land heeft hij al talloze verhalen gepubliceerd. Zijn thema's zijn de mestvaalt van de politiek en de penibele situatie in de uithoek van Europa waar niemand zich om bekommert.
De samenvatting van Hartenvrouw zit vol spoiler alerts. Het is bijna onmogelijk om iets over het boek te zeggen, omdat de plot zo dwingend is. Toch dit: het personage dat de helft van het boek in het centrum van de aandacht staat, is Nistor Polobok, een geldwolf, een hoerenloper, een graaier zonder geweten, die een prachtig kasteel bewoont in een voor de rest straatarme stad, Chisinau, de hoofdstad van Moldavië.
De realistische ondertoon van het verhaal is de gewetenloosheid van Polobok, een personage dat iedereen herkent die weleens in die hoek van Europa is geweest. Op een dag blijft zijn rechtervoet achter een verzakking in het asfalt haken, waardoor hij struikelt en op een potsierlijke wijze ten val komt. Dit gebeurt nota bene vlak voor zijn kasteel. Al wat daarna komt, is een gevolg van de val. Of liever, van de oorzaak, het gat in de straat. De onooglijke verzakking wordt almaar groter, zonder aanwijsbare reden en dreigt iedereen en alles mee te sleuren. De rest moet u zelf lezen. U zult het zich niet beklagen, want het boek leest als een trein.
Tempo
Hartenvrouw is politieke satire van het hoogste allooi. De auteur is geboren en getogen in Moldavië, een land dat tussen Roemenië en Oekraïne zit gewrongen. Het werd door allebei in de loop van de geschiedenis bezet en weer afgestoten, maar heeft nu een autonome status. Onnodig te zeggen dat de Sovjetoverheersing van de twintigste eeuw het land onmiskenbaar heeft getekend. Het is een van de armste landen van ons continent. Het heeft net geen toegang tot de Zwarte Zee, maar is wel vanaf de kust, waar de dichtstbijgelegen stad Odessa is, bereikbaar. Je zou het geopolitiek gezien een niemandsland kunnen noemen. Men weet nauwelijks waar het ligt, het behoort toe aan iedereen of aan niemand, het is een land 'in eindeloze transitie', een restland, een samenraapsel, een gat (letterlijk!), een België, maar dan ontdaan van alles wat het leefbaar maakt.
De auteur vraagt zich spelenderwijs af of er wel een fatsoenlijke vorm van politiek mogelijk is, en daar geniet hij duidelijk van, terwijl hij er ook van baalt. Zijn verhaal kent in de eerste helft een rechtlijnig verloop, maar daarna vertakt het zich in alle richtingen. Nieuwe personages komen met een duizelingwekkend tempo langs. Waar je aanvankelijk hoopt op een oplossing van het probleem (het gat in de stad), is er van lieverlee geen enkele uitweg meer, integendeel. Op het einde begint alle ellende weer van voren af aan.
Kafka
Het onheil in Midden-Europa zal wel niet helemaal uit het Oosten komen, maar de dwingende invloed van de Sovjets heeft wel voor een boel hartenleed gezorgd. Het boek maakt hiervan een balans op. De auteur slaagt erin om de ambigue, hypocriete mentaliteit die het gevolg is van decennia politiek getouwtrek, haarscherp te beschrijven.
Hoe langer je erover nadenkt, hoe meer lagen Ciocans verhaal heeft. Naast een politieke satire is het ook een psychologisch portret: de ontdane mens vraagt zich af of hij misschien zelf schuldig is aan de misère die hem wordt aangedaan, hij krijgt kafkaëske drogbeelden, hij gaat er waarachtig in geloven. Misschien heeft hij iemand beledigd, heeft hij zijn partner bedrogen of heeft hij de dood van zijn schoonmoeder niet verhinderd.
Uiteraard is het allemaal absurd, maar tegelijkertijd dient het zich aan als volstrekt normaal. Het abnormale wordt natuurlijk. Wellicht is dat de essentie van leven in een boosaardig sprookjesland met een dubieuze moraal. Optimisme is uitgesloten: er is geen redding. De mens is door en door slecht, en wie het nog niet is, zal het gauw worden, wees gerust.
Vertaald door Charlotte van Rooden, Pegasus, 152 blz., 19,50 €.
Verberg tekst