'Ge weet zogezegd niet wat dat ge hebt totdat ge het moet missen, maar intussen schuift ge de schuld wel op een ander en ligt ge wat te wentelen in zelfmedelijden. Bla. Bla. Bla', zegt kroegdame Trisj tegen haar vaste klant ­Andreas in de roman Tekens van leven van Willem Frederik Daem. Trisj slaat de spijker op de kop.

Daem vertelt over het mislukken van de liefde tussen Andreas en Hertje en schuwt daarbij geen cliché. De eerste ontmoeting van Andreas en Hertje is er een uit het scenario voor een romcom: met een dekentje en een fles drank op een dak uitkijkend over de stad. Als de relatie niet meer zo lekker loopt, zoekt Andreas zijn heil bij de webcam waar Mexicaanse vrouwen voor geld van alles tussen hun benen laten verdwijnen. Dan gaat hij vreemd met een collega op een buitenlands bedrijfsuitje. Als Hertje besluit om zijn getwijfel serieus te nemen, zijn de rapen gaar. Andreas stort zich in het kroegleven van café De Kauw, waar het goed poolen is: 'We zingen en we zuipen ne godganse dag, want wij zijn van De Kauw.' Daem introduceert kroegmaten als Spinne en Visse, stuk voor stuk ruwe bolsters blanke pitten. De langdradigheid van de kroegpraat doet slechts verlangen naar de meester van het zuipgenre ­Charles Bukowski.

Andreas werkt in de reclame, en ook daarvan maakt Daem uitgesponnen scènes in aparte hoofdstukjes die nergens heen gaan. Zo heeft hij heelder pagina's nodig om een advertentie voor cybersecurity te beschrijven en vertelt hij uitgebreid de filemeldingen op de radio, een infotainment over tomaten in blik of een aflevering van The Simpsons na. Het meest smakeloos zijn de passages over de Tsjetsjeense vrouwen Amanta en Satsita en de uren voorafgaand aan hun zelfmoordaanslag. Wie ze zijn en waarom ze een vliegtuig opblazen blijft vaag, want de explosie die Amanta en Satsita veroorzaken blijkt slechts vergelijkingsmateriaal voor Andreas en Hertjes eerste zoen: '2500 kilometer westelijker voltrok zich die nacht een soortgelijk scenario. Op het platte dak van een appartementsgebouw werd vreselijk hard gesleurd: tongen wrongen onder en boven elkaar, worstelden met kiezen en tandvlees, likten vullingen en verhemelte'.

'Ik weet het gewoon allemaal niet meer', zegt Andreas ergens 'bedrukt'. Frederik Willem Daem had beter gewacht met schrijven tot hij wist welk verhaal Andreas wilde vertellen.

De Bezige Bij, 332 blz., 23,99 € (e-boek 12,99 €).

Verberg tekst

*****

Het zal wel niet toevallig zijn dat er geen Bad Lunch Awards bestaan, maar wel heel veel Bad Sex Awards. Niet alleen is seks voor de meeste lezers onder ons toch nog net dat ietsje spannender dan een boterham met kaas, het heeft er ook mee te maken dat het schrijven van een goede seksscène te vergelijken is met overeind blijven op een slappe koord waar je partner net een flesje glijmiddel over gemorst heeft. Laat ik meteen maar met met die seksscène beginnen, dacht Frederik Willem Daem wellicht toen hij Tekens van leven op papier zette, dan zijn we daar tenminste al van af. Hij raakte met gemak aan de overkant van die slappe koord: zijn seksscène is spannend, schalks, gevoelig, erudiet en ook wel grappig. Er hangt iets in de lucht, voel je, tot het met een knaller op de grond pletst, want na die scène gaan Andreas en zijn Hertje uit elkaar.

En dus doet Andreas wat heel veel andere mannen hem in gelijkaardige omstandigheden hebben voorgedaan. Hij slaat zijn tent op in zijn stamcafé. Hij stuntelt op de pooltafel, ouwehoert met verzekeringsmakelaar Eckhart, luistert naar de andere habitués, die eindeloos kunnen doorgaan over de prijs van de benzine, voetbaltransfers en wiens schuld het is dat de bussen nooit op tijd rijden, en wordt – hoe kan het ook anders? – smoorverliefd op Patricia achter de tapkast. Andreas is met andere woorden zo vaak aanwezig in Café De Kauw (een knipoog naar Jean-Marie Berckmans’ Café De Raaf) dat Daem niet anders kon dan zijn debuutroman de ondertitel Een toogverhaal mee te geven.

Hoe loopt het af met Andreas, vraagt u zich misschien af, maar daar is het Daem niet echt om te doen. Daarvoor schrijft hij gewoon te goed. Nee, plot moet het in Tekens van leven afleggen tegen sfeer en stijl, tegen het gevoel dat het uiteindelijk allemaal naar de gallemieze gaat, en dat het dan net zo goed vernuftig naar de gallemieze kan gaan. Nog maar zelden lazen we een roman die zo knap in elkaar stak. ’We hangen misschien vast aan de feiten,’ merkt Eckhart op een bepaald moment op, ‘maar we hebben de fictie nodig om ze draaglijk te maken.’ Wat meteen het intelligentste is dat we een verkoper van verzekeringspolissen ooit hebben horen zeggen.

De Bezige Bij, 333 blz., € 23,99.

Verberg tekst

Deze debuutroman van de Brusselse auteur (1988) speelt zich af in café De Kauw. Na de breuk met zijn vriendin komt de hoofdpersoon Andreas daar steeds vaker. Zo maakt hij kennis met de stamgasten, de eigenaar, de barvrouw, de verschillende drankjes en de eigenaardigheden van het tafelbiljart. Vooral echter komt hij steeds meer te weten over zichzèlf, en daarbij loopt hij het risico in zelfmedelijden te gaan zwelgen en zich in drankzucht te verliezen. Tussendoor lezen we over andere gebeurtenissen, zoals het luxueuze reclame-festival waaraan Andreas deelnam in zijn vroegere carrière als reclameman, en de zelfmoordactie van een groepje Tsjetsjeense jongeren. De roman is met veel passie en veel gevoel voor stijl geschreven, en zowel Andreas als zijn medestamgasten komen goed tot leven. Wellicht echter zal de lezer na afloop het gevoel bekruipen dat sfeer en situatie goed geschetst zijn, maar dat een wezenlijke stap vooruit (en de deur van het café uit) het personage van Andreas ook wel goed zou doen. Verberg tekst